23.Bölüm - Her insan bir sanatçı!

#herkesesanat
#çağdaşsanat

Bir pisuar sanat tarihini nasıl değiştirdi?
Öncüsü Beuys’a göre her insan bir sanatçı!
Yüksek ve alçak kültür arasındaki sınırı bulanıklaştıran sanat biçimi!
Anlamak çok zor!
...
Bilgi Üniversitesi’nden Esra Yıldız rehberliğinde çağdaş sanatla tanışıyoruz.
Çağdaş sanatın ne olduğunu, önemli sanatçı ve eserleri öğreniyoruz.
...
Çağdaş sanat, yüksek kültürle alçak kültür arasındaki sınırı bulanıklaştıran, salt estetikten uzak, toplumsal kaygılarla üretilen sanat biçimi.
Öncülerinden Joseph Beuys’a göre, her insan bir sanatçı. Belki bu yüzden çağdaş sanatı anlamak zor!
Tarihsel aralık açısından sanat tarihçileri iki döneme işaret ediyor:
İlki, 2. Dünya Savaşı sonrası dönem. Milyonlarca insanın toplama kamplarında öldürülmesi ve bundan sonra artık nasıl devam edileceği sorusu. Frankfurt Okulu’nun temsilcisi Adorno’nun, “Auschwitz’ten sonra şiir yazılamaz” sözünün ardından sanatçıların yapıtlarına dikkat çekti. İkinci dönem, 1960’dan günümüze kadar devam eden dönem. Feminizm, çevre hareketlerinin yükselişi, siyah haklar hareketi, 1968’de gençlerin ve işçilerin hareketi açısından önemli dönem. Sanatçıların bunlara karşılık gelen üretimlerini görüyoruz...
...
Esra Yıldız’ın çağdaş sanata örnek olarak anlattığı sanatçılar ve eserleri:
“Hazır yapıt” terimini literatüre kazandıran Fransız sanatçı Marcel Duchamp - 1917'de Bağımsız Sanatçılar Sergisi’ne gönderdiği ancak reddedilen eseri “çeşme / pisuvar”, modern sanat döneminde olsa bile, çağdaş sanatın kırılma noktası kabul ediliyor.
Çağdaş sanatta önemli bir yeri olan, toplumu sanat aracılığıyla şekillendirmede önemli rolü olan Alman sanatçı Joseph Beuys. Ona göre her insan bir sanatçı. Almanya’da 2. Dünya Savaşı’nda tahrip edilen ve ekolojik yapısı bozulan Kassel kentini canlandırma amacıyla yaptığı “7 bin meşe” çalışması, örnek eserlerden.

Bu bölüm için seçtiği müzikler:
John Cage’ten “Music for Marcel Duchamp” ve “Fontana Mix”
Joseph Beuys - Sonne statt Reagan 1982

Türkiye’den örnek verdiği sanatçılar:
Ayşe Erkmen - Berlin’de bir evin dış cephesindeki “mış’lı” yerleştirmesi. İstanbul’da İstiklal Caddesi’nin Tünel tarafındaki bir heykeli var.
Nur Koçak, Nil Yalter ve Sarkis’in de 70’lerden itibaren öncü isimler.
Filmlerin, çağdaş sanatı anlamak açısından önemini vurguladı.
Agnes Varda’nın “Les Glaneurs et la glaneuse” / “Toplayıcılar ve Ben” adlı belgeselinin izlenmesini önerdi, neden önemli olduğunu anlattı.
Çağdaş sanat ve felsefe ilişkisine dikkat çekti, Fransız felsefeci Jean Francois Lyotard’ın 1985'te Paris Pompidou Kültür Merkezi'ndeki sergisinin önemli olduğunu belirtti.
Bu sergi için: www.centrepompidou.fr/en/collection/…materiaux-1985
Ve günümüz filozoflarından Fransız sanatçı Georges Didi-Huberman’ın halen Madrid’de devam eden sergisini işaret etti.
Bu sergiyle ilgili için: www.museoreinasofia.es/en/exhibition…-troubled-air

NEDEN ESRA YILDIZ?
İstanbul Bilgi Üniversitesi Kültür ve Sanat Yönetimi Bölümünde öğretim üyesi. Lisans derecesini Çevre Mühendisliği (İstanbul Teknik Üniversitesi, İTÜ) ve Sosyoloji (İÜ), yüksek lisans (İTÜ) ve doktora derecelerini (İTÜ) Sanat Tarihi bölümünden aldı. Doktora çalışmaları sırasında Technische Universität Berlin’de bulundu. Doktora sonrası çalışmalarını Berlin Humboldt Üniversitesi ve Paris EHESS’te sürdürdü. Critical Arts, African Arts, International Journal of Arts Management gibi dergilerde, Routledge, Intellect, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları gibi yayınevlerinden çıkan kitaplarda akademik çalışmaları, makaleleri yayınlanıyor.
Akademik çalışmalarının yanı sıra, Sayfalar Arasında Bir Gölge: Sahaf Vahan (2010) ve Vatansız (2021) belgesel filmlerinin yönetmeni.

NEDEN HERKESE SANAT?
Uzak durduğumuz sanat dallarının seyircisi olmayı öğreniyoruz.
Nacide Berber uzmanlara soruyor, Cengiz Saral yayına hazırlıyor.

Herkese Sanat Cumartesi 12.30’da, tekrarı Pazar 18.30’da NTVRadyo’da.
Kaçıranlar ve tekrar dinlemek isteyenler için programın tüm kayıtları ntvradyo.com.tr adresinde ve podcast platformlarında.

HERKESE SANAT’TA DAHA ÖNCE

Bu programda daha önce Türkiye’nin önde gelen çağdaş sanat galerilerinden Öktem Aykut’un kurucu ortağı Tankut Aykut, sanat galerisini anlattı.

Sanat tarihçisi Osman Erden, Andy Warhol’la özdeşleşen Pop-Art akımıyla tanıştırdı, çağdaş sanatı anlamanın yolunun pop-art akımını anlamaktan geçtiğini söyledi.